Arenagesprek Maastricht

Vijf (oud-)leerlingen van het Terra Nigra Praktijkonderwijs in Maastricht hebben in april in een online Arenagesprek verteld over hun route van school naar werk. Hoe hebben zij het traject ervaren? Wat heeft het hen opgeleverd en wat zou er nog verbeterd kunnen worden? In de buitenring zaten medewerkers van het Terra Nigra, ouders, een werkgever, vertegenwoordigers van de gemeente (Jongerenteam, Podium24), de sociale werkvoorziening MTB en UWV. Zij gingen na afloop met elkaar in gesprek over wat zij hadden gehoord. Het gesprek werd geleid door Branko Hagen, als onderzoeker verbonden aan het project De Route van School naar Werk, en Charley Mulkens, stagecoördinator bij Terra Nigra.

Lees verder

In een Arenagesprek staat de leerling centraal en wordt er een open en veilige sfeer gecreëerd waardoor de jongeren hun verhaal kunnen vertellen, zonder dat de toehoorders hierop reageren. Het belangrijkste uitgangspunt van zo’n gesprek is dat de ervaringswereld van de jongeren in beeld wordt gebracht: Hoe hebben zij hun stages en ondersteuning (in stage en in baan) ervaren? Wat ging in hun situatie goed en wat kan beter?

Het beeld dat de leerlingen in het Arenagesprek schetsen, is behoorlijk eensluidend. Ze zijn heel tevreden met het stagetraject dat de school biedt. Ze lopen meerdere malen stage, eerst binnen en daarna buiten school, om zo kennis te maken met verschillende werkzaamheden. Voor vier van de vijf leerlingen vond school de stageplaatsen; één leerling droeg zelf zijn stageplaatsen aan en regelde het vervolgens met zijn begeleider en mentor. Twee leerlingen zijn inmiddels van school af.

Lekker werken en één dag school. Daardoor heb ik ontdekt wat ik echt leuk vind.

Over de stages in het algemeen zeggen de leerlingen:

“Ik had dit beroep eerst helemaal niet in gedachten.”
“Ik heb sommige stages te snel opgegeven. Bijvoorbeeld door conflicten.”
“Stage of betaald werk maakt niet uit.”
“Ik wist wel dat ik dit wilde doen, maar toch waren de andere stageplekken belangrijk. Ze hebben mijn beeld bevestigd.”
“Ik weet eigenlijk niet meer of ik ook stage op school heb gelopen.”

Over de sociale werkvoorziening MTB:

“Ik vond MTB eerst niks, maar het is toch wel goed.”
“MTB vind ik niet leuk. Het duurde veel te lang.”
“MTB had ik helemaal niet nodig.”

Genoemde voordelen van de stages:

“Door de stage ben ik erachter gekomen wat voor werk ik wil doen.”
“Ik heb veel geleerd van mijn stagedocent en van de stagiaires van Fontys.”
“Ik ben er sociaal op vooruitgegaan, bijvoorbeeld hoe ik met collega’s moet omgaan.”
“BBL is super goed bevallen. Lekker werken en naar school.

Twee van de vijf leerlingen geven aan dat de stage met name goed verliep doordat zij deel uitmaakten van een leuk team. Het gaat kennelijk niet (alleen) om het soort werk, maar om het hele plaatje.

Wat misten de leerlingen in het stagetraject/de nazorg?

Tijdens de stages neem je niet meer deel aan reguliere schoolse activiteiten, zoals de gymles. Dat werd door één leerling gemist.
“Mijn contract is na de proefperiode niet verlengd. Ik dacht dat het goed ging, want ze zeiden helemaal niet dat ik dingen niet goed deed of dat ik het beter moest doen. Dat was jammer, want het was wel mijn droombaan.”

Mijn werk beviel wel, maar het ging mis door conflicten en zo. Het gaat nu goed, want ik zit in een fijn team en heb goede contacten.

Top’s:

Je kunt altijd terugvallen op je leraar of mentor.
Je staat er nooit alleen voor.
Stagebegeleider, mentor en leerling is een goede combi.

Tip’s:

De leerlingen zijn heel tevreden en hebben slechts een paar verbetertips:

Niet alle leerlingen waren gelukkig met MTB. “Het duurt te lang. Zeker als je door wil naar het mbo, is MTB nergens voor nodig.”
(NB: tegenwoordig is MTB niet meer verplicht, maar voor een deel van de (oud-)leerlingen was dat nog wel het geval.)
Houd de leerlingen die door willen leren en naar werk willen uit elkaar, want ze beïnvloeden elkaars motivatie.

Over de periode na school:

Stel je hebt ruzie op je werk, waar kun je dan terecht?

“Praten met je baas.”
“Praten met je ouders.”
“Praten met je collega’s”.
Over Podium24. “Als ik iets nodig heb, zijn ze direct bereikbaar.”

Toehoorders in gesprek

Na het Arenagesprek van de leerlingen, gingen de ‘toehoorders in de buitenring’ met elkaar in gesprek over wat zij hadden gehoord. Alleen de werkgever was daarbij niet meer aanwezig.

De opvallendste conclusies

Niet iedereen weet waar hij/zij terechtkan als het mis gaat tijdens het werk (na school).
Aanpassing MTB is goed geweest.
Leerlingen met uitstroomprofielen ‘werk’ en ‘doorleren’ bij elkaar zetten heeft voordelen (elkaar motiveren) en nadelen (elkaar juist frustreren).
Gemeente/Podium24 is onder de indruk van de begeleiding bij Terra Nigra. “Dit zou bij de basisberoepsgerichte leerweg ook zo moeten zijn.”
De bestaande speeddate van schoolverlaters met zorg- en hulpverleners kan leerlingen helpen als zij problemen hebben nadat zij van school af zijn gegaan. Belangrijk hierbij is de herhaling, zodat de route naar de ondersteuners blijft hangen bij de leerlingen.
Podium24 is bijna elke week op school om zichtbaar te zijn voor de leerlingen. Als de school contact opneemt met een recruiter van Podium24 gaan ze daarmee voorbij aan de contactpersoon van Podium24. Dat is jammer, want die contactpersoon is de spil richting werk, uitkering en dergelijke.
De vertegenwoordiger van het leerwerkbedrijf MTB is blij dat ze dit alles gehoord heeft. Zij denkt dat de negatieve reacties op MTB (ook) te maken hebben met het oude imago van het sociaal werkbedrijf. Het imagoprobleem wordt bevestigd door een leraar. Is een werkbezoek met leerlingen een optie? Helpt het om rond te kijken op MTB? Dit kan ook een taak voor ouders zijn. MTB is geen eindstation meer, maar een tussenstation.
Dat niet alle leerlingen even blij waren met MTB, heeft ermee te maken dat het traject werknemersvaardigheden voorheen voor iedere leerling verplicht was, ook als zij dit niet nodig hadden. Tegenwoordig is MTB niet meer verplicht.
Wellicht is het ook nog een taak voor de school om leerlingen te leren accepteren wie ze zijn? (“Voor MTB ben je niet te goed of te slecht.”)
Voor de leerlingen is het belangrijk dat er een soort routekaart is, zodat ze weten op welk moment ze waar terechtkunnen.
UWV: De leerlingen die meededen komen over het algemeen niet bij UWV terecht. UWV vindt het belangrijk om meer op de hoogte te zijn van de trajecten die leerlingen allemaal al hebben doorlopen (en met welk resultaat) voordat ze bij UWV terechtkomen (voor een uitkering, beschut werk etc). Het verloop van zo’n MTB-traject is bijvoorbeeld heel informatief voor UWV.
Wat te doen met een mislukte stage/uitstroom naar werk (bijvoorbeeld als iemand een stage heeft in zijn droombaan)? Het is belangrijk om altijd vooraf met de werkgever heel goed te bespreken wat de werkgever kan bieden aan begeleiding etc. Want de werkgever moet er inspanningen voor verrichten en ervoor betalen.

Het Arenagesprek bracht de partijen die betrokken zijn bij de Job Academie 2.0 voor het eerst na de coronacrisis weer bij elkaar. Het gaf een mooie inkijk in waar het al goed gaat en laat, vanuit de ervaringen en wensen van de jongeren, duidelijk zien waar nog leemtes en kansen zitten. Hier kan de komende tijd verder aan worden gewerkt.

Ook in Rotterdam is een Arenagesprek gehouden. Het verslag daarvan vind je hier.

Ook een Arenagesprek organiseren? In dit handboek vind je meer informatie over onze aanpak.